Soop lezing

De lezing van donderdag 24 april a.s. wordt verzorgd door Hans Kalliwoda, interventiekunstenaar en mededirecteur van het TU Delft Urban Ecology & Ecocities Lab. Kalliwoda pioniert al meer dan tien jaar met het scheppen van overlevingskansen voor wilde bijen in de stad.Hij heeft de stad geconceptualiseerd als een natuurreservaat voor wilde bijen rondom een sociale sculptuur, een zogenaamde BeeTotem. Amsterdam telt momenteel al twee BeeTotems en in juni 2025 zal de derde geopend worden, in de Plantagebuurt.

De BeeTotems bevatten precies de bloemen die nodig zijn voor de wilde bij, de ‘vluchteling-bijen’, ofwel de ‘RefuBees’. Het is de ambitie om dit aantal de komende jaren flink uit te breiden.

De titel van de lezing is: De Stad als Oase voor Refubees – ‘Kunst en Wetenschap in Actie’

Datum: donderdag 24 april 2025
Inloop 16:00, lezing , na afloop napraten met een drankje.

Hieronder een uitvoerige beschrijving van de hand van Kalliwoda:

In heel Europa neemt het aantal bijen dramatisch af — en vooral wilde bijen hebben het zwaar. Op het platteland en in natuurgebieden vinden re steeds moeilijker een plek om te overleven. Opmerkelijk genoeg blijken juist steden hen beter te ondersteunen. Wetenschappers ontdekten dat wilde bijen zich in stedelijke omgevingen vaak beter redden dan op het platteland. Omdat hun oorspronkelijke leefgebied steeds ongeschikter wordt, trekken ze massaal naar de stad. Vandaar ook de term ‘RefuBee’: de bij als stadsvluchteling.

Wilde bijen zijn onmisbaar voor het ecosysteem — en daarmee ook voor ons als mensen. Willen we hun verdwijning voorkomen, dan moeten we steden tijdelijk om­ vormen tot veilige, bijvriendelijke omgevingen. Alleen al in Amsterdam leven meer dan 104 verschillende soorten.

Hans Kalliwoda, kunstenaar en mededirecteur van het Urban Ecology & Ecocities Lab (TU Delft), zet zich hier al tien jaar voor in. In samenwerking met wetenschappers en instellingen zoals Naturalis (Leiden) en de Hortus Botanicus (Amsterdam), ontwikkelt hij projecten die kunst en wetenschap samenbrengen in de openbare ruimte. Het resultaat: praktische, verbeeldingsrijke oplossingen die educatie, performance en onderzoek in een Sociale Sculptuur combineren. Zo worden onder andere interactieve installaties ingezet, de zogenaamde ‘BeeTotems’, die de impact op zowel mens als bijen inzichtelijk maken.

Dit jaar worden, in samenwerking met deze kennisinstellingen, twee nieuwe BeeTotem-projecten gerealiseerd, waaronder een in de Plantagebuurt. De Balie in Amsterdam beschouwt Hans als een pionier in deze unieke benadering. Tijdens zijn inspirerende lezing deelt hij zijn inzichten, visie en werkwijze, en laat hij zien waarom juist de combinatie van kunst, wetenschap en filosofie zo effectief is in het aanpakken van dit ecologische vraagstuk.